HỎI:
Thửa đất của gia đình tôi được bố mẹ cho khi tôi lấy vợ ra ở riêng năm 1987, thửa đất không có trong bản đồ giải thửa 299. Khi đó gia đình tôi ở phía trong nhà anh trai tôi, anh trai tôi cắt cho tôi một lối đi rộng 3m từ quốc lộ xuống đến nhà tôi.
Năm 2007 anh trai tôi cấp sổ đỏ đã không cấp lối đi dành cho gia đình tôi đi từ quốc lộ xuống nhà tôi nữa. Đến năm 2012 UBND xã đo địa chính có thể hiện con đường xuống đất nhà tôi, tháng 02 năm 2015 giữa tôi và anh trai tôi xảy ra mâu thuẫn về lối đi do anh trai tôi muốn tôi phải cho em gái đi lối đi này cùng tôi (em gái tôi lấy chồng bỏ chồng năm 2013 về ở nhờ trên mảnh đất của anh trai tôi). Tôi không nhất trí vì từ năm 1987 chỉ mình tôi đi lối đi này và tại thời điểm mâu thuẫn em gái tôi không ở nhờ đất của anh trai tôi nữa.
Tháng 4/2015 UBND xã và thôn hòa giải thành, anh trai tôi nhất trí trả lại 3m lối đi cho gia đình tôi đi, đến tháng 5 vừa qua tôi mua thêm nhà bên cạnh 2m để xây dựng quán bán hàng thì UBND Xã xuống lập biên bản đình chỉ không cho gia đình tôi xây. Như vậy có đúng không? Có phải như vậy là xây dựng khi chưa có giấy phép không? Lối đi này chỉ có gia đình tôi đi, hiện nay tôi không ở nhà cũ nữa mà xây lên gần mặt đường để buôn bán vẫn nằm trong đất ở nhà tôi có được không?
Công trình xây dựng khi chưa có giấy phép
TRẢ LỜI:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi, trường hợp của bạn chúng tôi trả lời như sau:
1. Về việc đình chỉ xây dựng công trình xây dựng khi chưa có giấy phép
Bạn cho biết bạn mua thêm đất nhà bên cạnh và tiến hành xây dựng, nhưng bạn lại chưa có giấy phép xây dựng nên mới bị đình chỉ xây dựng. Theo quy định tại Điều 12 Nghị định số 121/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng…:
“1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Không gửi văn bản thông báo ngày khởi công cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi xây dựng công trình và cơ quan cấp giấy phép xây dựng theo quy định;
b) Không gửi văn bản phê duyệt biện pháp tổ chức thi công bảo đảm an toàn cho công trình xây dựng và công trình lân cận đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi xây dựng công trình trước khi khởi công xây dựng công trình;
c) Không phê duyệt biện pháp tổ chức thi công theo quy định.
2. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi khởi công xây dựng công trình khi chưa đủ điều kiện khởi công. Trường hợp khởi công xây dựng công trình xây dựng khi chưa có giấy phép xây dựng đối với công trình theo quy định phải có giấy phép xây dựng thì xử phạt theo quy định tại Khoản 6 Điều 13 Nghị định này.
3. Vi phạm quy định về lễ động thổ, lễ khởi công, lễ khánh thành công trình xây dựng được xử phạt theo quy định tại Nghị định của Chính phủ về bồi thường thiệt hại, xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí”.
Khi bạn tiến hành xây dựng mà không gửi văn bản thông báo ngày khởi công cho UBND xã và cơ quan cấp giấy phép xây dựng; khởi công xây dựng công trình khi chưa có giấy phép xây dựng đối với công trình theo quy định phải có giấy phép xây dựng thì việc bạn bị đình chỉ, xử phạt là đúng quy định pháp luật.
Về thẩm quyền xử phạt, theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 38 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định Chủ tịch UBND cấp xã quyền: “Phạt tiền đến 10% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng không quá 5.000.000 đồng”. Tham chiếu với quy định tại Điều 24 của Luật xử phạt vi phạm hành chính 2012, Điều 24 liệt kê các lĩnh vực xử phạt, trong đó có lĩnh vực xây dựng.
Như vậy, việc lập biên bản đình chỉ xây dựng của UBND xã là đúng thẩm quyền.
Mức xử phạt công trình xây dựng khi chưa có giấy phép xây dựng
2. Về việc xây dựng lên mặt đường
Anh trai bạn đồng ý để cho bạn 3m lối đi dành cho gia đình bạn là trường hợp bạn có quyền sử dụng hạn chế đối với thửa đất liền kề (nhà anh trai bạn). Quyền sử dụng ở đây chỉ hạn chế trong phạm vi thỏa thuận giữa bạn và anh trai: dùng làm lối đi. Tức là anh trai bạn chỉ đồng ý để 3m đó là lối đi thì bạn chỉ được sử dụng làm lối đi, mà không được sử dụng với mục đích khác.
Đồng thời Điều 273 Bộ luật dân sự 2005 cũng quy định: “Chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất có quyền sử dụng bất động sản liền kề thuộc sở hữu của người khác để bảo đảm nhu cầu của mình về lối đi, cấp, thoát nước, cấp khí ga, đường dây tải điện, thông tin liên lạc và các nhu cầu cần thiết khác một cách hợp lý, nhưng phải đền bù, nếu không có thỏa thuận khác”. Pháp luật chỉ cho phép sử dụng đất của hộ liền kề phục vụ cho nhu cầu đi lại, cấp thoát nước… Nếu bạn xây dựng công trình trong 3m lối đi này là bạn đã vi phạm pháp luật.
Như vậy, việc UBND xã đình chỉ không cho bạn xây dựng là đúng quy định pháp luật. Cùng với đó, bạn cũng không được xây nhà lên gần mặt đường.